Sportcentrum Freezlab biedt twijfelachtige ‘hersenscan’ aan

Kwakzalverij is geleidelijk het sportcentrum Freezlab in het Amsterdamse Olympisch Stadion binnengeslopen. Waterstofgastherapie (advies: minimaal eens per week), hyperbare zuurstoftherapie (advies minimaal een keer in de week), een ‘multiscan’ om de hersenen door te meten, het kan er allemaal. En natuurlijk cryotherapie waar het ooit mee is begonnen en waar het sportcentrum zijn naam aan ontleent: een paar minuten bij minus 110 graden Celsius in de vrieskamer staan om het immuunsysteem een ‘boost’ te geven; advies: starten met meerdere cryotherapie-sessies kort na elkaar.

Freezlab is in 2017 begonnen met zijn vrieskamer. In dat jaar ging een kritisch bestuurslid van Skepsis erop bezoek; hij schreef een artikel over zijn koude ervaringen in het tijdschrift Skepter. Samenvattende conclusie van dat stuk: ‘Er is weinig bewijs in de wetenschappelijke literatuur voor de claims.’

De eerste jaren was het bedrijf succesvol met een lekkere omzet en een tiental personen in dienst. Enkele jaren geleden gooide het covid-19-virus roet in het eten met als gevolg dat het bedrijf in de zomer van vorig jaar faillissement moest aanvragen en de werknemers op straat kwamen te staan. 

BN’ers zijn ambassadeur

In oktober vorig jaar (2024) volgde een doorstart, is te lezen in een interview in het blad Quote met de nieuwe eigenaar Hidde de Bruijne, opgeleid in bedrijfskunde. Hij nam – met geld van een externe financier – de ijskamer over uit het faillissement en trok ‘ambassadeurs’ aan om reclame te maken voor zijn fysiobedrijf in Amsterdam onder wie presentatrices als Bridget Maasland, Celine Heijmans en Victoria Koblenko en presentator Toine Peperstraten en een trits aan ons onbekende kickboksers. Op de website prijst Freezlab met de volgende gezondheidsclaims cryotherapie aan:

‘VERMINDERT ONTSTEKINGEN (ontstekingsremmende reactie waardoor pijn, zwelling verminderen), VERSNELT SPIERHERSTEL (uitleg bedrijf: bevordert vaatvernauwing waardoor bloedstroom naar spieren vermindert wat afvoeren van afvalstoffen helpt (dit argument kan niet kloppen, red.) en zorgt voor sneller herstel na inspanning, operatie of blessure), cryotherapie verhoogt energieniveau en mentale alertheid door de afgifte van endorfines en adrenaline te stimuleren. Geeft STRESSVERMINDERING (afgifte van endorfines verbetert stemming).  Dit remt ook stress en angstgevoelens. Cryotherapie verhoogt de calorieverbranding en is zo een geweldige manier om af te slanken.’

In PubMed zijn een kleine duizend publicaties/onderzoeken te vinden over het verblijf in een cryotherapie-kamer. In 2023 hebben bewegingswetenschappers van het recent ter ziele gegane bedrijf Topsport Topics de wetenschappelijke literatuur door gevlooid en een factsheet geschreven over cryotherapie, hun conclusie is niet echt juichend: sneller inspanningsherstel is niet bewezen, vaak is sprake van een placebo-effect, het geloof dat er (iets van) verbetering lijkt te zijn.

Onderbouwing claims blijft uit

Ook bij de andere therapieën die Freezlab aanbiedt, komt de kwalificatie kwakzalverij in beeld. Waterstoftherapie (inhalatie van wat waterstofgas, gemengd met lucht) – vreemd genoeg aangeduid met hydroxytherapie – zou ontstekingen in het hele lichaam verminderen; specifiek worden genoemd artritis, auto-immuunziekten en maag-darmproblemen. Ook zou het cholesterolniveaus verlagen en het risico op cardiovasculaire aandoeningen verminderen, claimt Freezlab op zijn website. Het bedrijf, door de webredactie gevraagd naar de onderbouwing hiervan, antwoordt half september in een e-mail dat ‘de literatuur hierover weliswaar groeit maar nog beperkt is en kleinschalig’. Eigenaar De Bruijne voegt hieraan toe: ‘Mocht u aanvullende bronnen of details wensen, dan stuur ik u die graag.’ Ja, doe maar, is ons antwoord indertijd geweest. Nu, meer dan twee maanden later, is – na nog eens twee reminders – nog niets van Freezlab vernomen.

Twee jaar geleden is op deze website een artikel geplaatst onder de kop ‘Inademen van waterstofgas is gebakken lucht’. De meeste studies en onderzoeken die op PubMed zijn te vinden, hebben betrekking op muizen- en rattenonderzoek; serieuze klinische studies ontbreken. De basale reden: waterstofgas is moeilijk oplosbaar in water waardoor het in deze vorm bijna niet binnendringt in lichaamscellen, immers ook gevuld met water.  Geen wonder dat met de materie bekende onderzoekers desgevraagd antwoorden op vragen van de webredactie: ‘Volgens mij heeft het inademen van waterstofgas geen enkel effect op welke genezing dan ook.’

Freezlab biedt op zijn website ook een ‘full body scan + hersenscan’ aan (prijs 99 euro). ‘Met “full body scan” en “hersenscan” bedoelen wij geen medische beeldvorming zoals MRI of CT. Het gaat om metingen zoals body composition (BIA) en performance/wellbeing-checks’, zo luidt desgevraagd de toelichting van Freezlab. Het gaat dus om het meten van het vetpercentage en de BMI-waarde.

Multiscan?

Voor de ‘hersenscan’, die volgens de bedrijfswebsite een ‘volledig wetenschappelijke beoordeling oplevert van lichaam en geest’, krijgt de klant vier elektroden op het voorhoofd geplakt, moet hij staan op plaatelektroden en zijn handen leggen op enkele elektrodeplaten. Een boel gedoe maar de resultaten zijn ernaar, belooft Freezlab op zijn website: ‘De Charged Multiscan geeft je in twee tot zes minuten een begrijpelijke, medisch onderbouwde analyse van je gezondheid en is gebaseerd op meer dan twintig jaar expertise en innovatie. We brengen stress en fysieke belasting in kaart. Dit geeft een compleet beeld van je gezondheid.’

Freezlab baseert zijn gezondheidsclaim op beweringen van Medicavisie, de uitvinder/producent van het Multiscan-apparaat; dit Vlaamse bedrijf heeft vergelijkbare teksten op zijn website staan als Freezlab. De basis van het apparaat is software die rekenkundig stoeit met polsslag, huidweerstand en de zuurstofverzadiging in het bloed. Het apparaat zou volgens de producent ‘het eerste systeem zijn dat op basis van bio-impedantie een analyse maakt van de functie van organen en systemen op fysiologisch en biochemisch niveau.’

Alweer een onbewezen claim. Als de wereld van de high-tech (al) zo gemakkelijk in elkaar stak, zou in elk ziekenhuis zo’n wonderdiagnose-apparaat staan.