Maandblad 15 oktober 1881, jaargang 1, nummer 10

Een kwakzalver genaamd Berend Haitzema Enema, een hulpapotheker opererend onder de naam Berend Enema Hartzema, verkocht een middel tegen reumatiek en jicht. Een analyse door een opmerkelijke man toonde aan dat het niets bijzonders was.

email E-mail

‘Door de rechtbank werd het onderzoek van het mengsel opgedragen aan de heeren professoren J.W. Gunning en J.H. van ’t Hoff te Amsterdam zijn tot het resultaat gekomen dat de hoofdbestanddelen zijn salicylzuur en een ijzerverbinding.’ In die tijd werd salicylzuur regelmatig door artsen voorgeschreven, maar dit middel werd voor een veelvoud verkocht van wat een eerlijke apotheker zou rekenen.

De dader was een schavuit die er al een paar cel had opzitten, onder andere wegens ‘chemische geldsnoeierij’ (zilver winnen door rijskdaalders met salpeterzuur te bewerken) en oplichterij met ondergewicht aan kinine.

Maar de behulpzame chemicus die de rechtbank bijstond was niemand minder dan degeen die de eerste Nobelprijswinnaar in de Scheikunde (1901) zou worden. Hij was toen al behoorlijk bekend door zijn ontdekking van de stereochemie.

local_offer Hartzema

local_offer j.h. van 't hoff

de Webredactie

Gerelateerde artikelen

Zomergastenpresentator Griet Op de Beeck preekt onzin

artikelen - 10 juli 2025

Weg met Zomergastenpresentator Griet Op de Beeck, ze hangt een onzintherapie aan die ze ook nog eens in praktijk brengt, waarschuwt de vereniging VtdK in een brief aan de VPRO.

Lees meer east

Gevaarlijke Australische natuurgenezer Barbara O’Neill komt naar Nederland

artikelen - 08 juli 2025

Barbara O’Neill mag in Australië geen lezingen houden omdat haar onzinbeweringen een gevaar vormen voor de volksgezondheid. De christelijke zalenverhuurder Het Kruispunt in Barneveld geeft de Australische ruim baan.

Lees meer east