Longlist Meester Kackadorisprijs 2025 bevat o.a. Ruud Gullit, Defensie en het UMC

De Meester Kackadorisprijs is een onderscheiding voor individuen of instituten die kwakzalverij bevorderen, zonder zèlf kwakzalverij te bedrijven. De winnaar 2025 wordt op zaterdag 4 oktober 2025 bekend gemaakt, op het Jaarsymposium van de vereniging in Utrecht. In willekeurige volgorde dingen de volgende negen organisaties mee naar de prijs:

Het College van Bestuur van de Vrije Universiteit:

Het College is genomineerd vanwege de benoeming tot bijzonder hoogleraar van de heer Sidney Rubinstein, die overigens al werkzaam is aan deze instelling als epidemioloog. Hij is in 2008 aan de VU gepromoveerd en begeleidt sinds die tijd studenten en promovendi bij hun onderzoek naar de epidemiologie van Musculoskeletale (= MSK) klachten. Zijn aanstelling is bij de leerstoel “Optimizing Management of Musculoskeletal Health.”

Hij is niet benoemd tot hoogleraar aan de Medische faculteit maar aan de Faculteit voor Gedrags- en Bewegingswetenschappen. Het doel van de leerstoel is het zo goed mogelijk helpen van patiënten met MSK. Volgens Rubinstein zijn MSK-klachten de meest voorkomende reden voor ziekteverzuim. De titel van Rubinsteins inmiddels uitgesproken inaugurele rede luidt: “Balans in beweging: naar optimalisatie van de zorg”.      

Rubinstein heeft in Californië chiropractie geleerd en is in een eigen praktijk al jarenlang bezig als chiropractor. De Nederlandse Chiropractoren Associatie (NCA) ziet nu haar kansen: zij betaalt dan ook volgaarne de helft van de kosten voor de nieuwe leerstoel. Het voornaamste doel van de NCA is erkenning van het beroep en samenwerking met de VU is een enorme stap in de gewenste richting.

Chiropractie is echter een alternatieve behandelwijze. De opleiding tot chiropractor is niet erkend door de NVAO (Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie). Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat chiropractie soms even effectief is als, maar nooit effectiever dan klassieke fysiotherapie. Met het benoemen van een alternatief behandelaar tot bijzonder hoogleraar heeft de VU waarschijnlijk een primeur te pakken: kwakzalver wordt hoogleraar!

De Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut (NEN)

Het NEN is een stichting die de ontwikkeling van normen begeleidt en stimuleert, zoals daar zijn normen voor de bouw, voor de maatvoering van stekkers en voor chirurgische implantaten. NEN is lid van de Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO). NEN zegt zelf “Bij NEN, Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut, verbinden we belanghebbenden en zorgen we ervoor dat zij komen tot afspraken. Die worden vastgelegd in normen en richtlijnen. Dit doen we in nationale en/of internationale normcommissies. We ondersteunen ook de toepassing en het gebruik van normen in de praktijk door middel van trainingen en bijvoorbeeld praktijkgidsen. In alle sectoren kom je normen tegen, we beheren er ruim 34.000. Dit zijn zowel Nederlandse, Europese als internationale normen.”                  

Maar NEN blijkt ook andere maatstaven te hanteren en zich te richten op zogeheten marktpartijen, waarbij zij niet kijkt naar de stand van de wetenschap. Zo heeft zij in 2009 op het verzoek van de ISO een normcommissie Traditional Chinese Medicine ingesteld, met het doel de reputatie en acceptatie van Chinese geneeswijzen in de gezondheidszorg te verhogen. In juli 2015 publiceerde NEN de norm Osteopathische dienstverlening. Het doel van deze exclusieve Nederlandse norm was de kwaliteit, veiligheid en betrouwbaarheid van de osteopathische dienstverlening te waarborgen.

In 2024 is vanuit India het verzoek gekomen voor de oprichting van een ISO-norm voor Ayurveda, een traditionele behandelwijze die ervan uitgaat dat gezondheid een optimale energiebalans is die verstoord kan worden door o.a. het jaargetijde en de plaats van de wereld waar je geboren bent. Normen voor kwakzalverij! Op kritiek van de VtdK is NEN niet ingegaan.

Het Amsterdam UMC

Het Amsterdam UMC is genomineerd vanwege de goedkeuring van een proefonderzoek bij kinderen met hardnekkige obstipatie waarbij acupunctuur wordt toegepast. Dit past in het straatje van maag-, darm- en leverarts prof. Marc Benninga, die eerder bij ons in beeld is geweest vanwege hypnose tegen buikpijn bij kinderen. Zijn afdeling heeft folders verspreid bij huisartsenpraktijken in en rond Amsterdam, op zoek naar 18 patiënten tussen de 6 en 18 jaar oud.

Huisartsen wordt gevraagd de folder in de wachtkamer te leggen zodat ouders (kinderen), die mee willen doen aan deze AcuPilot-studie, contact kunnen opnemen met het Emma Kinderziekenhuis. Voordat kinderen mogen meedoen aan deze AcuPilot-studie moeten zij een flink regulier behandeltraject hebben doorlopen, zonder resultaat. Ze krijgen dan gratis acht wekelijkse priksessies van een half uurtje die worden uitgevoerd door ‘ervaren acupuncturisten,’ aldus de folder.

Patiënten zullen worden behandeld in het ziekenhuis. Bij het zetten van naaldjes zal een arts of verpleegkundige aanwezig zijn, belooft de folder. Wie gaat prikken wordt niet vermeld. Na de acht prikweken volgt een acupunctuurvrije follow-upperiode van vier weken om te kijken of en hoelang eventuele effecten blijven bestaan.  Het plan is op basis van deze pilot te komen tot een gerandomiseerde gecontroleerde studie (RCT).  

Het plan is goedgekeurd door de medisch ethisch commissie (METC) van het Amsterdam UMC en door de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) en vormt een onderdeel van het promotieonderzoek van arts-onderzoekster Michelle Bloem. Bij kinderen is de huidige standaardbehandeling niet altijd effectief, vandaar dit uitstapje naar acupunctuur, legt ze in de AcuPilot-folder uit. Uit onderzoek blijkt dat ‘acupunctuur obstipatieproblemen bij volwassenen kan verlichten’, schrijft Bloem. Dat de afgelopen tientallen jaren vele duizenden studies zijn gedaan naar de (mogelijke) werking van verschillende soorten acupunctuurbehandelingen voor de meest uiteenlopende aandoeningen zonder dat dit iets heeft opgeleverd is het Amsterdam UMC kennelijk ontgaan!

Ruud Gullit

Gullit is, zoals bekend, een van de beste voetballers aller tijden. Na een mooie en lange carrière waarin hij vele prijzen won, hing hij in hij in 1998 zijn wedstrijdvoetbalschoenen aan de wilgen om zijn loopbaan te vervolgen als trainer.

De inmiddels 62-jarige Gullit heeft zich nu verbonden aan de Noorse producent van voedingssupplementen VitaePro. Dit bedrijf doet in zijn reclame-uitingen allerlei gezondheidsclaims. Zo zou het supplement niet alleen goed zijn voor de spieren en gewrichten, maar ook voor bijvoorbeeld de botten, het hart, de schildklier, het haar, de nagels, de huid, het gezichtsvermogen, het zenuwstelsel, de spieren, het immuunsysteem, de voortplanting en vruchtbaarheid en het cholesterolgehalte. Maar voor wie gezond en gevarieerd eet zijn al deze voedingssupplementen overbodig.

De gemiddelde consument is echter gevoelig voor dergelijke gezondheidsclaims. VitaePro maakt hier handig gebruik van door bekende Nederlanders met een verleden in de topsport in te zetten. Ruud Gullit maakt op de televisie en op de website van VitaePro enthousiast reclame voor de voedingssupplementen en hoopt met zijn uitspraak “het helpt mij gewoon” mensen te overtuigen van het nut van de aanschaf van het supplement. In werkelijkheid is een dergelijke opmerking op zijn hoogst een placebo-effect.

De Stichting Gezond Leven

Gezond Leven is een korte naam voor “Stichting voor Gezond Leven en Natuurlijke Geneeswijzen”. Haar “Infolijn Alternatieve Geneeswijzen” helpt het publiek met het vinden van een geschikte complementaire behandeling en van een gekwalificeerde behandelend arts of therapeut. Op de website staat te lezen: “Er is een opmerkelijke toename ontstaan van vragen naar ‘alternatieve’ hulp bij psychische klachten. Gelukkig meldde zich precies op tijd een vrijwilligster, Marisca van de Burgh, die juist op dit terrein heel deskundig is. Bovendien was zij bereid een post-hbo-opleiding voor verwijzers te volgen om nog meer specifieke kennis toe te voegen. Zij is de afgelopen 10 jaar aan de slag gegaan om het hele terrein van psychische klachten in relatie tot complementaire zorg in kaart te brengen, zodat onze vrijwilligers aan de telefoon ook in die gevallen mensen goed kunnen verwijzen. Voor de moeilijke vragen is zelfs een speciaal psychosociaal spreekuur ingesteld”. 

Marisca van de Burg is theoloog, levensbeschouwelijk counselor en Jungiaans analytisch tekentherapeut. Zij is schrijfster van de ‘Gids aanvullende behandelingen voor de geestelijke gezondheid’, waarvoor Rogier Hoenders, boegbeeld van de integrale psychiatrie in Nederland, een aanbeveling schreef. Het boek van Marisca van de Burgh bevat naast de gebruikelijke huis-, tuin- en keukenadviezen over gezond eten, genoeg slapen en bewegen ook veel onzin. Ook doet ze aan disclaimers: “Disclaimer: aanbevolen wordt om voedingssupplementen te gebruiken in overleg met bij voorkeur een integraal arts met specialisatie natuurgeneeskunde en/of orthomoleculair, te vinden op AVIG.nl”.

De Gids mag dan waarschuwingen uiten aan het eind van elk hoofdstuk, het door de Infolijn Alternatieve Geneeswijzen gepromote boek kan niet voorkomen dat kwetsbare mensen de adviezen over alternatieve behandelwijzen op eigen risico zullen opvolgen, met alle gevolgen van dien!

De Christelijke Filmstudio Het Kruispunt

Het Kruispunt is gevestigd in Barneveld. Op de website vinden we de volgende toelichting: “Het Kruispunt is de locatie voor christelijke evenementen en samenkomsten met een media-karakter in Barneveld. Toegerust met ruime studio’s en een groot podium met actuele mediavoorzieningen is Het Kruispunt de juiste locatie voor evenementen die een grotere aanpak nodig hebben.” Het is ook de locatie waar de beruchte kwakzalfster Barbara O’Neill tijdens haar Europese tournee een presentatie gaat houden.

Barbara O’Neill is een zelfbenoemd natuurgenezeres zonder ter zake doende opleidingen op het gebied van gezondheidszorg. Ze heeft het in Australië zo bont heeft gemaakt met het verspreiden van desinformatie op het gebied van gezondheid en ziekte dat ze in 2019 een speekverbod heeft opgelegd gekregen van de rechter. O’Neill, die zichzelf ‘health educator’ noemt, heeft een aantal boeken geschreven. Ze heeft ook een webshop waar naast haar boeken ook allerlei producten te krijgen zijn. Barbara  wil natuurlijk graag doorgaan met geld verdienen en daarom is er een tournee in Europa georganiseerd om de verkoop van de boeken en producten uit haar webshop te bevorderen.

Studio Het Kruispunt werkt van harte mee aan de tournee van kwakzalfster O’Neill. Op 11 november 2025 staat haar optreden aldaar gepland. Bij navraag bij Het Kruispunt te Barneveld of het beseft wie het in huis haalt, luidde het antwoord: “Goedemiddag, dank voor uw email. Het Kruispunt is enkel facilitair in zalen die wij beschikbaar stellen voor sprekers, zangers etc. Dat is wat het is.” Kortom, de directie en medewerkers vinden het geen enkel probleem om een gevaarlijke kwakzalfster hier in Nederland een podium te geven!

VPRO

De VPRO vanwege het programma Zomergasten, dat wordt gepresenteerd door Griet Op de Beeck. De Belgische is schrijfster is een ferm gelovige in ‘teruggevonden herinneringen’ en inmiddels ook ‘verdrongen-herinneringen-therapeut.’ Zo’n therapeut graaft net zo lang in iemands geheugen tot er een ‘herinnering’ opborrelt, iets wat levensgevaarlijk kan zijn. In werkelijkheid gaat het meestal om pseudo-herinneringen, aldus de psycholoog Douwe Draaisma: “Beelden die uit de therapie voortvloeien klonteren samen als brokstukken van herinneringen. Die kunnen net zo echt lijken en daarom ook even sterke emoties oproepen.”

Hij werd na een televisie-uitzending waarin mevrouw Op de Beeck openlijk praatte over de incest die haar vader met haar zou hebben gepleegd, over deze teruggevonden herinneringen geïnterviewd. Haar bewering dat haar brein niet in staat was om het misbruik tussen haar 5de en 9de ’talig’ op te slaan, vindt Draaisma niet correct: “Tot en met je 3de levensjaar lukt het nauwelijks om herinneringen op te slaan, daarna wel en dan heb je wel de woorden in huis om daar betekenis aan te geven.”

Het gevaar dat mevrouw Op de Beeck bij haar gasten vist naar verdrongen herinneringen rechtvaardigt de nominatie van de VPRO. In reactie op de protestbrief die de VtdK aan de VPRO geeft gestuurd, schreef adjunct-hoofdredacteur Tom Klaassen dat hij op de hoogte is van de onwetenschappelijkheid van de behandeling die Op de Beeck voorstaat, maar dat zij haar gekozen hebben omdat ze zo’n goede interviewer is en dat ze zich zal focussen op de gast. We moeten dat nog zien.

MIND

MIND is een onafhankelijke maatschappelijke organisatie die zich sterk maakt voor een psychisch gezonder Nederland en een stem geeft aan alle mensen met (beginnende) psychische klachten en hun naasten en biedt informatie bij psychisch lijden. Zij is in principe niet tegen euthanasie, maar stelt daaraan een aantal voorwaarden en dat er ook aandacht moet zijn voor wat er voorafgaat aan een euthanasie-aanvraag.

Als eerste voorwaarde zegt MIND dat de aanvraag moet uitgaan van de patiënt en niet door een therapeut moet worden aangeboden als behandelmogelijkheid. Andere voorwaarden zijn: nooit spreken van ‘uitbehandeld zijn,’ ook buiten de ggz kunnen oplossingen bijdragen aan (gedeeltelijk)herstel of het leren leven met de aandoening. Het is de taak van professionals om mensen te blijven motiveren, klachten te verlichten en te begeleiden naar wat er aan behandelingen nog mogelijk is. MIND vindt dat hierin ruimte moet komen voor verschillende ervaringen met ondraaglijk psychisch lijden. Daarnaast moet er meer aandacht komen voor de impact van de berichtgeving over euthanasie op de ontvanger. Wie door deze berichtgeving wordt geraakt, zou erop moeten worden gewezen dat erover kan worden nagepraat, met een hulpverlener.

Allemaal mooie adviezen. Maar omdat uit een recent artikel in GGZ-nieuws blijkt dat MIND, naast alle zinnige opmerkingen bij de behandeling van mensen met ondraaglijk en uitzichtloos psychisch lijden, wijst op wat bij dergelijk lijden ook een alternatieve/ complementaire behandeling kan bewerkstelligen, is zij kandidaat voor de meester Kackadorisprijs.

Het Ministerie van Defensie

Voor de derde keer is het Ministerie van Defensie genomineerd. Dit keer wegens afsluiten van een contract met Emrik Suichies, energetisch therapeut. Op de op de Facebook-pagina van de YIN Association in Sneek, waar Suichies eigenaar van is, staat het volgende te lezen: ‘De komende 4 jaar gaat Emrik Suichies weer veel militairen bij het ministerie van Defensie opleiden tot YIN yoga docent!’

Suichies was eens werkzaam als fysiotherapeut/manueel therapeut, maar is tegenwoordig volgens zijn LinkedIn-pagina ‘docent biofysische gezondheidszorg.’ Daar kwalificeert Suichies zich als ‘Hoofddocent YIN’, freelance en maakt hij gebruik van het officiële logo van Defensie.

Het ministerie bevestigt desgevraagd het getekende contract. Het is niet de eerste keer dat het Ministerie van Defensie zaken doet met een alternatieve behandelaar. Heel goed dat er bij Defensie aandacht is voor het welzijn van de militairen en fantastisch dat er extra opleiding wordt georganiseerd, maar onze militairen verdienen iets beters dan onzin over meridianen en allerlei adviezen uit de alternatieve hoek.