Kwakzalvers buitengewoon succesvol op juridisch front

In kringen van beroepsgenoten hebben ze geen enkel gezag, hun geneeswijzen maken geen deel uit van het medisch opleidingscurriculum, ze komen niet voor in richtlijnen of standaarden en ze worden niet vergoed vanuit het basispakket van de zorgverzekeraars, maar bij de rechter kunnen ze nog wel eens een potje breken. Drie recente voorbeelden:

HCG-kuren ter vermagering

Al decennia maakt de Ooyse arts Menko gebruik van de zogenaamde HCG-vermageringskuren, een vorm van kwakzalverij waarbij het slachtoffer zich dagelijks 150 IE HCG-hormoon inspuit en daarbij nu heel gemakkelijk een 500 calorieëndieet kan volhouden. De man kreeg al in 2002 een waarschuwing van het tuchtcollege, maar ging door.

De IGZ heeft nu getracht aan die praktijk een einde te maken, maar beet in hoger beroep in het stof. Volgens de Raad van State is HCG in deze zeer lage dosering geen geneesmiddel meer en heeft de behandeling ook geen betrekking op de behandeling van een ziekte. De verdediging noemde het feit dat HCG in deze dosering geen fysiologisch effect meer kan hebben zelf als argument. In hun praktijken zullen ze wel wat anders beweren.

Ik beschreef het curieuze arrest in het Nederlands Tijdschrift voor Obstetrie en Gynaecologie, waarvan de redactie aan IGZ om commentaar vroeg. Tot onze vreugde blijkt zij toch niet geheel ontwapend te zijn in haar strijd tegen de HCG-kwakzalverij. Bij monde van dr. Annejet P. Meijler, programmadirecteur Geneesmiddelen IGZ en ir. Bas van der Heide, coördinerend/specialistisch senior inspecteur lieten zij weten dat er sinds 2011 25 meldingen zijn onderzocht.

Zeventien aanbieders hebben een waarschuwing gekregen voor reclame voor HCG afslankkuren op hun websites. Aan één kliniek is na herinspectie van de website een bestuurlijke boete opgelegd op grond van de reclameregels in de Geneesmiddelenwet.

Deze boete is nu in hoger beroep ongedaan gemaakt omdat HCG in de gebruikte dosering door de rechter niet als geneesmiddel wordt beschouwd. Voor het overige bleek na herinspectie het grootste deel van de aanbieders gestopt met reclame en aanbod van HCG voor afslankkuren.

De inspectie heeft voor diverse overtredingen van de Geneesmiddelenwet bestuurlijke boetes opgelegd aan de kliniek, een apotheek en twee groothandels. Het aanbod van HCG bij deze kliniek is gestopt. Bij twee aanbieders is het onderzoek nog niet afgerond vanwege de uitspraak van de Raad van State.

Op 8 maart 2011 is een gepensioneerd huisarts op basis van eerder onderzoek van de inspectie door de rechtbank in Assen veroordeeld tot een taakstraf en een boete voor het voorschrijven van HCG bij afslankkuren. Ook besloot de rechter tot het ontnemen van het wederrechtelijk verkregen voordeel.

Een arts die HCG voorschrijft voor andere doeleinden dan vruchtbaarheidsbehandelingen, aldus citeer ik IGZ, loopt daarmee niet alleen een groot risico van het niet leveren van verantwoorde zorg maar ook van handelen in strijd met de Geneesmiddelenwet.

Voor apothekers geldt dat zij receptgeneesmiddelen alleen aan- en op naam van een patiënt mogen afleveren, of op naam van een arts voor de uitoefening van zijn praktijk. Apothekers moeten zich er hierbij van vergewissen dat zij verantwoorde zorg leveren. De Geneesmiddelenwet en de reclameregels daarin gelden alleen als duidelijk is dat het product een geneesmiddel is. Het ligt voor de hand dat de aandacht nog meer gaat verschuiven van het beoordelen van reclame voor HCG naar het beoordelen van het medisch handelen van de betrokken arts.

Schrapping Trossèl uit BIG register ongedaan gemaakt

De Rotterdamse arts Trossèl, ook al decennia actief in de kwakzalverij in zijn Preventief Medisch Centrum te Rotterdam, kwam enkele jaren geleden weer eens in opsprak toen hij bij neurologische aandoeningen als MS en ALS stamceltherapie ging toepassen. Hij ronselde ook patiënten in België en Engeland. Vorig jaar werd hij in Engeland door de GMC uit het beroep gezet. De Commissie BIG nam die schorsing automatisch over, zoals een Europese afspraak voorschrijft: schorsing in een van de EU-landen leidt automatisch tot schorsing in alle EU-landen.

Trossèl ging in beroep, verloor eerst, maar won in hoger beroep. De schorsing werd ongedaan gemaakt: de regel dat schorsing in een EU-land wordt overgenomen dateert namelijk van nadat Trossèl in Engeland werd geschorst en de GMC nam daarbij ook in aanmerking dat Trossèl een parkeerboete niet had betaald, in Nederland zou dat geen rol hebben gespeeld. Ook zou de stamcelbehandeling in Engeland wel, maar in ons land niet verboden zijn.

Trossèl begon zijn carrière in zijn Rotterdamse kliniekje met acupunctuur, celtherapie, chelatietherapie, bioresonantietherapie, chiropraxie, ayurveda, vitaalveldtherapie, ozontherapie, sonotherapie volgens Nagy en HCG-kuren. Later volgden afweerversterkende thymustherapie, ayurveda, celtherapie, chelatietherapie, chiropraxie, collageenbehandeling tegen rimpels, darmspoeling (colon-hydrotherapie), echografie, Gerovital H-3-therapie, reïntegratieprogramma bij dreigende arbeidsongeschiktheid, hormoonregulering, huidtherapie, neuraaltherapie, niet-toxische tumortherapie (Houtsmuller dieet), ozontherapie, preconception care voor aanstaande ouders, Prognosdiagnose en -therapie, psycho-kinesiologie, stamceltherapie, Traditionele Chinese geneeskunde, vitaalveldtherapie, voedingsadviezen, voedingssupplementen (Prijs-indicatie: gesprek met arts van dertig minuten € 65,- en darmspoeling € 84).

Bloedonderzoek laat Trossèl veelal uitvoeren door het Europees Laboratorium voor Nutriënten van Vogelaar te Utrecht en af en toe ook in Antwerpen. Vogelaar bracht vorig jaar enige dagen in de cel door, hij is failliet en wordt juridisch vervolgd wegens fraude. Trossèl was ook nog zo vriendelijk om ten behoeve van Pluut, met wie hij enige tijd samenwerkte en van wie zijn stichting ook geld ontving, een brief te schrijven die hem in het kort geding tegen de VtdK moest helpen.

Sleeuwijkse naaldartiest voorlopig vrijgesteld van btw-heffing

De arts-acupuncturist Korthout uit Sleeuwijk heeft met een voorlopig gunstig resultaat bezwaar gemaakt tegen de btw-heffing, die er sinds 2013 op alternatieve geneeswijzen moet worden betaald. Een rechter in Breda stelde vast dat acupunctuur in Utrecht en Groningen deel uitmaakt van het curriculum en dat ZonMw zich in haar Signalement over complementaire geneeswijzen optimistisch had uitgelaten over deze geneeswijzen, die bovendien in enkele ons omringende landen erkend zouden zijn.

De Belastingdienst gaat in hoger beroep. Houdt het vonnis stand, dan kost dat de staat 65 miljoen btw-opbrengst en valt het effect van dit ‘remgeld’ op de alternatieve consumptie helaas weer weg. De verwachting is dat meer alternatieve artsen met andere ‘specialisaties’ in proefprocessen de hardheid van de nieuwe fiscale wetgeving zullen gaan beproeven. Naar aanleiding van deze uitspraak namen wij contact op met de Groningse decaan en aldus vernamen wij dat er in het facultatief keuzeonderwijs soms aandacht wordt besteed aan acupunctuur in het kader van de competentie ‘maatschappelijk handelen’.

Deze competentie is onderdeel van het verplichte Raamplan Arts opleiding 2009. Dat er daar een Chinese acupuncturiste werkt, die geen arts is, maar zich dokter, dr. en professor noemt, daar tilt de decaan kennelijk niet zo zwaar aan. Directeur Aartsen van het UMCG vindt het ook helemaal niet erg dat het Hwa To Centre, daarover spreken wij, zich op het terrein van het UMCG bevindt en opsnijdt over haar samenwerking met de Groningse universiteit. Allemaal prima, kennelijk onder het motto ‘Het zijn vervelende kwakzalvers, maar het zijn wel onze vervelende kwakzalvers’.