Top twintig 20e eeuw: Plaats 2: Samuels, J.

 De pdf van Genezen is het woord niet,
met de hele Top Twintig en fraaie illustraties
is op de site van Skepsis down te loaden,
en trouwens ook als boekje nog verkrijgbaar.

1888-1975; werkzaam van 1936-1974)

‘Kanker is een hormonale ziekte en ontstaat onder invloed van een te sterk werkend thyreotroop stelsel.’ Samuelsin: ‘Endogene Endokrinotherapie in der Gynäkologie. Ätiologie und Behandlung des Karzinoms’ (1938)

Van oorsprong chirurg-vrouwenarts. In 1936 doet hij, na bestudering van de adenohypofyse en de middenhersenen, zijn ontdekking: de meeste ziekten zijn het gevolg van een door een storing in de hormonen veroorzaakte hersendisfunctie. Er bestaat daarvoor, volgens Samuels, geen ‘causale therapie en geen causale prophylaxis’, maar gelukkig heeft hij een tweede ontdekking gedaan: de endogene endocrino-therapie, bestaande uit het via elektroden op het hoofd toedienen van kortegolven vanuit een speciaal kortegolvenkastje. Dit kastje kan de patiënt ook van hem kopen; het kost fl. 7000. De fabrikant levert het Samuels trouwens voor fl. 4000.

Deze therapie is volgens Samuels goed voor zeer uiteenlopende ziekten als kanker, met name borstkanker, Kahler en Hodgkin, voor MS, voor schildklierziekten als de ziekte van Basedow, hersenklierziekten zoals dwerggroei, geslachtsklierziekten -waaronder impotentie-, maar ook voor leukemie, cirrose van Hanot, hemofilie, psychosen, osteoporose, krop, hormonale beschadigingsziekten van het hart en vele andere ziekten. De therapie is pijnloos en kinderlijk eenvoudig: bestraling van de hersenklier (hypofyse) en in speciale gevallen van de schildklier en de geslachtsklieren. Eerst wordt er door middel van een al even vernuftig toestel, de spectroreductometer, een diagnose gesteld. Het stellen van de juiste diagnose duurt nog geen halve minuut. Door de behandeling wordt de hersenklier genormaliseerd en gestabiliseerd. De patiënt dient 1 x per week te worden nabehandeld. Het is van het grootste belang dat de hersenklier tijdig wordt aangepakt. De beste leeftijd daarvoor is zo tussen de 20 en 25 jaar. Het voordeel van zijn therapie is bovendien dat er geen bijwerkingen zijn.

Zoals gezegd werd de Samuels-therapie ook aanbevolen voor aandoeningen aan de hartspier en de kransslagaders. Bij hartziekten gaan volgens Samuels de korte golven ‘zó het hart door, waardoor de slechte werking gewijzigd wordt, het hart beter wordt en de patiënt blijft leven’. Voor een behandeling betaalt een patiënt tussen de tien en vijftien gulden.

Bovenstaande beweringen zijn terug te vinden ofwel in de 18 leerboeken ofwel in een van de talloze brochures die Samuels zo tussen 1940 en 1974 schrijft. Vaak worden ze in eigen beheer uitgegeven, omdat geen uitgeverij er aan wil. Hij verstuurt de brochures aan collega-artsen, de pers en zelfs een keer aan Richard Nixon. Hij geeft ze ronkende titels mee als: ‘Een evolutie in de geneeskunde’ of ‘De grootste ontdekking aller tijden’. Pagina’s lang pakt hij uit over zijn therapie, bijvoorbeeld: ‘het is gebleken dat ik causaal en conservatief genees, door het tijdig normaliseren van de hersenklier en zo het ziekteverwekkende agens – een te veel van een der hersenklierhormonen – te onderdrukken’. Hij beweert ook kanker te kunnen genezen, zonder dat een operatie nodig is, zonder medicijnen en mét behoud van het getroffen orgaan.

In de brochures zijn naast gevalsbeschrijvingen vaak brieven van dankbare patiënten opgenomen. Verder wordt er een aantal buitenlandse artsen met naam en toenaam genoemd, die allen Samuels’ therapie zouden toepassen.

Naarmate de tijd vordert wordt de toon van de brochures echter verontwaardigd: hij, de grote dr. Jules Samuels, heeft een fantastische ontdekking gedaan, die miljarden mensen op de hele wereld van ziekten kan bevrijden en de medische wereld en de farmaceutische industrie gaan gewoon door met het dom houden van de zieke mens en met het verspillen van geld. Vele mensen sterven daardoor onnodig en zoeken voordien hun heil gauw nog even bij kwakzalvers. Daarbij speelt, volgens Samuels mee, dat ‘vele collega’s zich bekocht voelen: zoveel jaren gestudeerd en nu staat er opeens een arts op met een therapie, die het merendeel van de medische kennis overbodig maakt’. Begin jaren ’70 vraagt een aantal aanhangers aan de toenmalige minis-ter-president de Jong om Samuels voor te dragen voor de Nobel-prijs, maar De Jong ‘hield de boot af’, zoals het Maandblad tegen de Kwakzalverij destijds snedig opmerkte. Overal ter wereld zouden er ook leerstoelen endogene endocrinotherapie worden opgericht, waarop de morbiditeit en mortaliteit van kanker sterk af zou nemen.

In 1973 verschijnen er advertenties in de krant: ‘Verschenen het belangrijkste boek dat ooit geschreven werd: de Genezing van Kanker en Hartspierziekten, door Dr. Samuels. Dit boek wijst aan miljoenen zieken de weg en is een openbaring voor doktoren. Het verschijnt in vele talen.’

Tot zover de opvattingen van dr. Samuels, maar nu de andere kant aan de medaille. Hij is vóór 1936, het jaar van zijn ontdekking van de endogene endocrinotherapie, diverse malen door de rechter veroordeeld. Het betreft veroordelingen in het buitenland, bijna allemaal in Duitsland, voor belediging, fraude en aanverwante zaken. In 1948 brengt de Gezondheidsraad onder voorzitterschap van dr. Brutel de la Rivière, op verzoek van het Ministerie van Sociale zaken, een rapport uit over de Samuels-therapie. Het oordeel is kort maar krachtig: de therapie is waardeloos.

In 1949 wordt hij geroyeerd als lid van de Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst en in ’53 wordt hij voor de tuchtrechter gebracht en vervolgens voor het leven geschorst wegens ondermijning van het vertrouwen in de medische stand. Het wordt hem verboden ooit nog zijn vak als medicus uit te oefenen. Dat weerhoudt hem er geenszins van zijn therapie gewoon voort te zetten, maar dan in de ‘Centrale Inrichting voor de Samuels Therapie voor Endocrine ziekten en Rheumatiek’ te Amsterdam. Hij laat daar enige ‘leerlingen’- allen overigens arts – het werk doen. In later jaren verzekert hij zich van de medewerking van o.a. dr. Bos, iriscopist te Wassenaar, prof. Defares te Leiden en dr. Merckelbach – leerling van Niehans – te Rotterdam.

In 1964 noemt mr. GBJ Hiltermann, de hoofdredacteur van de Haagse Post, Samuels een charlatan. Hiltermann wordt prompt voor het gerecht gedaagd, maar wordt vrijgesproken.

In 1971 en ’72 stuurt Samuels uitnodigingen aan tal van collega-artsen en aan de pers – waaronder de televisie – om in het Concertgebouw demonstraties van genezen patiënten bij te wonen. Het gaat daarbij veelal om vrouwen, bij wie borstkanker zou zijn geconstateerd en die dankzij zijn therapie hun borst konden behouden. Van iedere op het podium aanwezige patiënt werd de ziektegeschiedenis besproken. Niet iedereen vindt het demonstreren van patiënten in het Concertgebouw even kies: het ministerie van Sociale Zaken stelt een onderzoek in en er verschijnt weer een rapport van de gezondheidsraad. Daarin worden Samuels’ beweringen alle weerlegd.

In 1973 wijdt de ombudsman van de VARA, Marcel van Dam, een uitzending aan de praktijken van dr. Samuels. Er verschijnt een man, die verklaart dat zijn vrouw kanker had en ten einde raad bij Samuels aanklopte. Deze zei dat ze wel wat laat was, maar niet té laat. Hij beval haar aan direct een korte-golvenkast te kopen en met de behandeling te beginnen. ‘Dan wordt u wel 80’. Het echtpaar koopt de kast, met geleend geld, maar 10 dagen later overlijdt de vrouw. Na de uitzending spant Samuels een kort geding aan tegen Marcel van Dam. Samuels verliest het geding, ondanks de getoonde stroom brieven van dankbare patiënten.

Nog in 1974 stuurt hij brieven aan de pers met een oproep: ‘Landgenoten, steunt een Nederlander die ontdekt heeft waarnaar sinds de tijd van Hippocrates tevergeefs werd gezocht’.
In 1975 overlijdt hij, op hoge leeftijd.
Zie ook addendum juli 2004