Homeopathische vaccinatietheorie Cease onder vuur

De medische autoriteiten in Groot-Brittannië willen ‘Complete Elimination of Autistic Spectrum Expression’ (Cease)-therapie uitbannen. Deze homeopathische manier om van autisme af te komen is een hersenspinsel van de inmiddels overleden Nederlandse basisarts Tinus Smits. In het Verenigd Koninkrijk zijn er ongeveer honderdvijftig homeopathische behandelaars, veelal opgeleid door Smits, die zijn kwakzalverstheorie gebruiken. De kritische Britse blogger Peter Blanchard schreef er een stuk over. 

De semi-overheidsinstelling PSA (Professional Standards Authority), die werkt onder de vlag van de National Health Service (NHS), vindt dat de homeopatenvereniging Society of Homeopaths de Cease-therapie niet meer zou mogen promoten onder haar leden. Cease-therapeuten zijn tegen vaccinatie van kinderziekten zoals mazelen; ze zijn ervan overtuigd dat vaccins het lichaam schade berokkenen. De PSA vindt dit niet-onderbouwde onzin. De Britse homeopatenvereniging heeft daar nog niet op gereageerd. 

Britse homeopaten kregen het eerder deze maand ook al voor hun kiezen. Uit een studie van de onderzoeksgroep van Ben Goldacre van Oxford University bleek dat homeopathische artsen onder de maat scoren als huisarts. De patiënt is bij hen minder goed af omdat ze vaker onbewezen middelen voorschrijven dan reguliere collega-artsen, blijkt uit een publicatie in het aprilnummer van de Journal of the Royal Society of Medicine. Een conclusie die niet verrassend is. Goldacre, arts en columnist van de rubriek Bad Science in het dagblad The Guardian, moet niets hebben van alternatieve geneeskunde.

Buitenlandse criticasters uitten eerder hun twijfels over de homeopathische Cease-aanpak. De Amerikaanse oncoloog David Gorski schreef er in 2012 een vernietigende blog over. Onder zijn pseudoniem Orac betitelde hij de Cease-therapie van Tinus Smits als ‘pseudoscience’. Hij betoogde toen dat een superverdunde vloeistof waarin vermoedelijk geen molecuul meer wordt aangetroffen niet kan werken.

Grondlegger Tinus Smits

De in 2010 overleden Nederlandse arts Tinus Smits is de bedenker van Cease-therapie. Hij meende dat de schade die vaccins in het lichaam zouden aanrichten teniet gedaan kan worden met homeopathische middelen. In zijn jargon: ‘ontstoren’. Zijn behandeling bestaat uit het drinken van homeopathische middelen van vier elkaar opvolgende potenties (verdunningen). Smits schreef er het dikke boek “Autisme; de wanhoop voorbij” over (na zijn overlijden in 2012 verscheen nog een tweede druk). In 2010 verscheen de Engelse vertaling: “Autism; Beyond despair”. 

Cease-adepten hebben het met name gemunt op het BMR-vaccin dat onder meer beschermt tegen mazelen. Ze menen dat dit vaccin autisme veroorzaakt. Cease-behandelaars denken dat patiënten met autisme bovendien te genezen zijn met zo’n homeopathische behandeling in combinatie met een extreem hoge dosis vitamine C en zink.

“Mijn methode is zeer effectief”, schreef Tinus Smits in 2010 op zijn website. Smits refereerde daarbij aan zijn eigen ervaringen: “na meer dan 300 autistische kinderen te hebben behandeld, van welke ernst dan ook. In de praktijk bleek autisme een stapeling van verschillende oorzaken te zijn, waarvan bij zo’n 70-80% van de kinderen vaccinaties medeverantwoordelijk zijn.” Cease-aanhangers hebben na zijn overlijden de Cease-website in de lucht gehouden.

Fraude

Smits sloot zich met zijn autisme-theorie aan bij de ideeën van de Britse arts Andrew Wakefield. Deze internist toonde in 1998 in een publicatie in The Lancet aan dat er een direct verband zou zijn tussen het BMR-vaccin en autisme. Zijn studie bleek bedrog. Hij pleegde fraude met onderzoeksdata en moest in 2010 zijn artikel terugtrekken. Wakefield werd in 2010 uit het Britse artsenregister geschrapt. 

Ook Tinus Smits heeft zijn hersenspinsel over vaccinatie in de rechtbank moeten uitleggen. De homeopathische arts werd in 2006 door het regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Eindhoven op zijn vingers getikt voor zijn uitlatingen in de media omtrent het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). 

Smits heeft nog steeds vele aanhangers. Volgens zijn website zijn er wereldwijd zo’n vijfhonderd gecertificeerde therapeuten, waarvan de meesten zich in Nederland, Duitsland en Groot-Brittannië bevinden. Een groot deel van hen is door Smits opgeleid. De meeste therapeuten hebben iets als klassieke homeopathie gestudeerd. Een tiental van de honderdvijftig Nederlandse Cease-therapeuten heeft – schandelijk genoeg- een artsendiploma. De Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft hen vijf jaar geleden op het matje geroepen en hen nog eens uitgelegd dat homeopathische spoelmiddelen autisme niet kunnen genezen. 

Cease-behandelaars weten best dat ze onzin verkopen en een onbewezen theorie aanhangen. Op de website van Smits staan al vele jaren de volgende zinnen: “Nee, de therapie is nog niet bewezen door wetenschappelijk onderzoek. Hier willen we graag zo snel mogelijk mee aan de slag. Het ontbreekt ons echter momenteel nog aan mankracht en financiële middelen om dit te realiseren. Op dit moment is er geen universiteit die belangstelling heeft getoond.”  

De eerste jaren na het overlijden van Smits heeft zijn zoon – afgestudeerd aan de TU Delft – de Cease-website op orde gehouden. Hij is hier twee jaar geleden mee gestopt en het verzekeringswezen ingestapt. Er worden geen nieuwe stukken meer op de website gezet, alleen worden er nog nieuwe cursussen in het land gemeld. Zo’n vijf keer per jaar, schrijft zoon Yannick Smits desgevraagd. Of dit klopt? De laatste aankondiging op de site dateert van 2014.

Ton Jansen doceert variant

Smits schrijft dat de opleidingshonneurs inmiddels worden waargenomen door Ton Jansen, een klassiek homeopaat/antroposoof met een praktijk in Den Hoorn (in de buurt van Delft). Jansen – zelf opgeleid door Tinus Smits – doceert een variant van de Cease-therapie. Hij doopte deze HDT (Homeopathic Detox Therapy).

In een interview op zijn website legt Jansen zijn theorie uit. Met zijn methode is niet alleen vaccinatieschade te repareren. Ook aandoeningen zoals ADHD, astma, autisme, Asperger, depressie en epilepsie pakt Jansen er mee aan, schrijft hij op de website van zijn International School for Human Chemistry Homeopathy. Jansen onderwijst zijn leer niet alleen in Nederland. De afgelopen jaren gaf hij cursussen ver over de grens, onder meer in Egypte, Tsjechië en Brazilië en reikte hij tientallen diploma’s uit.