Jomanda triumphatrix

Op 12 augustus 2000 mocht het helend medium een uur lang naar hartelust haar wartaal spuien tegen Inge Diepman in het programma ‘Het zwarte schaap’, onder instemmend applaus van het publiek bij elke sneer aan het adres van de gevestigde geneeskunde. Tot verrassing van de kijkers had de programmamaker een aantal wetenschappelijke coryfeeën uit de medische en psychologische hoek en een stel bekende publicisten bereid gevonden om hun commentaar te leveren. Hierdoor kreeg een tamelijk oninteressant fenomeen, dat bovendien zo langzamerhand wel van alle kanten is bekeken, opnieuw een onverdiend zwaar gewicht, waarvan de hoofdrolspeelster zichtbaar genoot.

De hooggeleerde heren, waarschijnlijk niet gewend te discussiëren met handige bedriegers, lieten zich verleiden tot een welles-nietes spel en Karin Spaink, zelf lijdend aan multipele sclerose, ging opbieden tegen een zogenaamd genezen Jomanda-volgelinge over de ernst van de verschijnselen die de dames in het verleden hadden gehad. Alleen Marcel Möhring liet zich niet manipuleren en noemde Jomanda onomwonden een ordinaire bedriegster, waarop deze bijna uit haar rol van heilige viel. Prof. P. Borst, anders toch een toonbeeld van nuchterheid en gezond verstand, was zo naïef om geld in het vooruitzicht te stellen voor een placebo-gecontroleerd, dubbelblind onderzoek naar het effect van ingestraald water, hoewel hij toch kon bedenken dat wat er ook uit een dergelijk onderzoek zou komen, het de standpunten van de voor- en tegenstanders geen centimeter zou doen opschuiven. Jomanda zelf liet al doorschemeren dat een eventueel negatieve uitslag voor ‘haar water’ alleen aan wetenschapsfraude te wijten zou kunnen zijn.

Prof. Smalhout maakte tenslotte de verstandigste opmerking, nadat hij zich kort tevoren nog onsterfelijk belachelijk had gemaakt met een gedetailleerde beschrijving van een seance waarin Jomanda iemand opwekt uit een twee maanden bestaand coma. Op de vraag of het fenomeen Jomanda nog toekomst had, antwoordde hij ongeveer als volgt: “Jaarlijks gaan 4½ miljoen mensen naar Lourdes, waaronder 70.000 ongeneeslijk zieken. De laatste tientallen jaren zijn er slechts enkele genezingen gemeld, maar toch blijven die miljoenen komen.”

Hieruit konden de kijkers hun eigen conclusie trekken. Jomanda was intussen het stralend middelpunt, nu eens niet van een groep eenvoudige gelovigen, maar van een gezelschap met een gemiddeld IQ van ver boven dat van de meeste Nederlanders.

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.