De roze bril van de chiropractors

Simon Singh is aangeklaagd wegens libel (laster) door de British Chiropractic Association (BCA). Hij had geschreven: ‘De British Chiropractic Association beweert dat hun leden kunnen helpen bij de behandeling van kinderen met koliek, slaap- en eetproblemen, vaak terugkerende oorontstekingen, astma en langdurig huilen, hoewel daar geen spat van bewijs voor is.’ In de volgende zin stond de kwalificatie ‘bogus’ (onzin) voor die behandelingen. Het is begrijpelijk dat de BCA vond dat deze uitlatingen een aanval op hun broodwinning waren.

Singh had zijn opvatting beargumenteerd, en vertrouwde erop dat hij ten overstaan van een rechter zou kunnen laten zien dat hij gelijk had. Helaas zei de rechter dat ‘bogus’ tevens de aantijging van opzettelijk bedrog inhield, wat Singh niet kon bewijzen. Dat kan niemand bewijzen. Het is algemeen bekend dat er geen bovengrens is aan de onzin die mensen oprecht voor waar kunnen houden. Dit is waar allerwegen wetenschappers zich over hebben opgewonden, en wat de VtdK ertoe bracht 5185 euro te schenken aan de campagne ‘Sense about science’ (zie naschrift bij Chiropraxie opzettelijke nep?).

Zie ook het editorial van Fiona Godlee (pdf) dat in hetzelfde nummer van BMJ verscheen, rechtsboven op te halen.

Brown – Chiropractors: clarifying the issues

Richard Brown (foto) begint met uit te varen tegen de wetenschappers die denken dat ze boven de wet staan en zich niets van de wetten over smaad en laster hoeven aan te trekken. Hij heeft het dus niet begrepen. Het is zo’n grote zaak geworden omdat de rechter er ‘opzettelijk bedrog’ van heeft gemaakt.

Brown vervolgt met een lijst van 19 referenties, genummerd 4 tot en met 22, van studies die zouden aantonen dat er wel degelijk bewijs is voor chiropraxie. Het meest positieve dat men over die lijst kan zeggen is dat ‘not one jot of evidence’ enigszins superlatief is uitgedrukt. Boeven worden wel op grond van nog veel zwakker bewijs veroordeeld, maar in de geneeskunde zijn de eisen aan wat een geldig bewijs is voor een behandeling van zieken nu eenmaal een stuk strenger.

Brown gaat door met een opschepperij hoeveel zijn club wel doet aan onderzoek: ze besteden jaarlijks tienduizenden ponden aan onderzoek. Dat is helemaal niets, als men zich realiseert hoeveel serieuze RCT’s kosten. Het is ook niets als men rekent dat er in 2004 al meer dan 2000 geregistreerde Britse chiropractors waren. De BCA telt in het Verenigd Koninkrijk 1031 chiropraxiepraktijken (telling 9 juli 2009), met tezamen 1214 chiropractors als ik goed geteld heb. Daarnaast is er nog het College of Chiropractors dat in het VK 1500 leden claimt, met mogelijk een overlap met de BCA.

Edzard Ernst – Chiropractic for paediatric conditions

In een artikel dat volgt op dat van Richard Brown maakt Edzard Ernst (foto) gehakt van die lijst van Brown. Hij weet het zo te plooien dat bij hem Browns referenties ook nummers 4 tot en met 22 hebben. De zes nummers 14, 16, 17, 19, 21, 22 zijn helemaal geen ‘clinical trials‘ met andere woorden: die gaan niet over een van tevoren geplande proef, maar over rijtjes gevalsbeschrijvingen, retrospectieve analyse, theoretische beschouwing, enquête enzovoorts. Bij een fatsoenlijke trial is er een controlegroep met een geloofwaardige behandeling (placebo, dan wel een geaccepteerde behandeling). Een dergelijke controlegroep ontbrak bij de vijf nummers 4, 5, 6, 12, 18. Bij de vier nummers 9, 10, 11, 15 ging het niet om chiropraxie. Dan zijn er nog vier over: een pilot study waar alleen een abstract van een conferentieverslag van is (7), een overzichtsartikel van Hawk (8) dat onder meer gaat over osteopathie tegen astma en dat het reeds genoemde artikel 6 citeert, en dat geen positieve trials voor chiropraxie aanhaalt. Voorts een Cochrane review (13) over bedwateren (niet een van de dingen die Singh genoemd had) waarin vele verschillende behandelingen besproken werden, waaronder twee chiropractische studies die zwak genoemd werden. Eveneens over bedwateren ging nummer 20, daar was er bij de twee groepen geen verschil, terwijl de chiropraxiegroep om te beginnen (toevallig, naar we mogen hopen) al een stuk beter was dan de controlegroep.

Vullis en bewijs

Kortom, 19 maal vullis. Nog veel erger is dat drie goede randomized clinical trials (met negatief resultaat) verzwegen werden, alsmede twee eveneens negatieve systematische reviews. Misschien vond Brown het niet nodig om ze te vermelden omdat deze al vermeld stonden in een overzicht van Ernst uit 2006, waar de BCA al commentaar op had geleverd omdat ze het te eenzijdig vonden. We zien dus bij de chiropraxie hetzelfde verschijnsel dat ook bij de homeopathie zo prominent aanwezig is: men draagt er dermate diepgetinte roze brillen, dat men de literatuur buitengewoon eenzijdig interpreteert. Brown kan wel denken dat hij heeft laten zien dat er toch er een heel klein beetje (‘one jot’) bewijs is, maar dat is niet zo.

Bewijs in de geneeskunde is een ketting die loopt van een redelijke theoretische fundering via een trial met geloofwaardige controle (placebo of geaccepteerde behandeling) controle en goede blindering (en een duidelijk positieve uitkomst) met onafhankelijke herhalingen om ten slotte tot een brede consensus te leiden. Als in die ketting één schakel ontbreekt, is het bewijs niets waard. En als er twee schakels ontbreken, namelijk zowel de redelijke fundering als een positief goed trial en daarentegen er bovendien nog goede negatieve trials zijn, dan is het oordeel ‘nep’ op zijn plaats.

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.