Encyclopedie: Louis Bolk Instituut

Het instituut, opgericht in 1976, is genoemd naar de Amsterdamse anatoom Louis Bolk (1866-1930). Bolk is vooral bekend om zijn theorie van de neotenie. Dat is het verschijnsel dat volwassen dieren jeugdige trekken behouden. In het bijzonder is dit bij mensen het geval. Die hebben hun menselijke uiterlijk te danken aan hun bolronde schedel (waar onze grote hersenen zo goed in passen), de relatief kleine kaken en wenkbrauwen, de plaats waar de ruggenmergzenuwen de schedel verlaten (zodat ons hoofd goed staat als we rechtop staan), en nog vele andere kenmerken. Het Louis Bolk Instituut beschouwt deze anatoom als een voorbeeld vanwege zijn overtuiging dat biologen niet moeten ‘microscoperen’ (naar steeds kleinere eenheden kijken), maar juist ‘macroscoperen’. Doelstelling van het instituut is dan ook wetenschappelijke problemen te benaderen door ze in een groter verband te plaatsen. Een verzoek om hulp bij bijvoorbeeld ongediertebestrijding zal dus altijd neerkomen op een advies om ‘het evenwicht’ (tussen gewas, ongedierte, grond, klimaat, seizoenen et cetera) te ‘herstellen’. Het instituut ontvangt subsidies van de lokale en landelijke overheid en werkt geregeld samen met de Dienst Landbouwkundig Onderzoek en de Wageningse landbouwuniversiteit.

Literatuur
Gould, S.J., Ever since Darwin. New York, 1977. 

Uit: Tussen Waarheid en Waanzin: een encyclopedie der pseudo-wetenschappen, door Marcel Hulspas en Jan Willem Nienhuys (vierde herziene druk, De Geus, 2002).